Psychologische veiligheid – het gevoel dat je vrij bent om jezelf te laten zien zonder bang te hoeven zijn voor negatieve gevolgen – is een cruciale bouwsteen voor veerkrachtige en succesvolle organisaties. Onderzoek van de Universiteit Utrecht (in samenwerking met de Open Universiteit) benadrukt dat wanneer medewerkers zich psychologisch veilig voelen, ze meer durven, meer leren en beter samenwerken Onderzoek naar psychologische veiligheid OU.
Wat weten we uit wetenschappelijk onderzoek?
Een promotieonderzoek onder leiding van Lies Wouters (Open Universiteit, in samenwerking met Utrecht) onderzoekt hoe factoren als zelfcompassie, empathie, vertrouwen en steun bijdragen aan veiligheid in teams. Die psychologische basisbehoeften – autonomie, competentie en verbondenheid – blijken van doorslaggevend belang voor een veilig werkklimaat.
De leerstoel van de Utrechtse vakgroep Organisatiegedrag onderzoekt hoe cultuur, werkstructuur en systemen sociale veiligheid beïnvloeden. Hoge werkdruk, chaotische structuren of ongepaste cultuurvormen kunnen psychologische veiligheid ernstig ondermijnen (zie uu.nl).
Kortom: wetenschappelijk blijkt dat psychologische veiligheid ontstaat wanneer medewerkers zich verbonden voelen en gesteund – én wanneer de organisatie cultuur, structuur en systemen daar actief op inrichten.
Waarom doet dit ertoe?
Zonder psychologische veiligheid:
- Wordt nieuwsgierigheid onderdrukt,
- Bijven problemen onbesproken,
- Daalt het leervermogen, en nemen prestaties af
Resultaat: hogere stress, meer verzuim, slechtere beslissingen en minder innovatie.
Wat kun je als HR-professional of Leidinggevende doen?
De Utrechtse onderzoekers wijzen op een gefundeerde aanpak in drie domeinen
- Cultuur
Bevorder openheid, respect en inclusie binnen je organisatie – creëer ruimte om fouten, ideeën en zorgen te delen. - Structuur
Zorg voor realistische werkdruk en geef medewerkers autonomie in hun werk. - Systeem
Leg procedures vast voor feedback, monitor veiligheid en anticipeer op signalen.
Dit biedt een duidelijk, structuurgedreven kader waarmee HR en leiders stelselmatig veiligheid kunnen versterken.
Happy Talks: Het concrete begin
Bij JECKX geloven we dat psychologische veiligheid groeit door het goede gesprek met elkaar te voeren. Nog te vaak zien we dat er binnen teams het gesprek niet gevoerd wordt, of pas wanneer er zaken escaleren.
Daarom ontwikkelden we Happy Talks – een toegankelijke, interactieve tool die teams stimuleert om laagdrempelig in gesprek te gaan over verbinding, autonomie en vertrouwen.
Happy Talks biedt:
- Korte, interactieve gespreksrondes rond de thema’s Veiligheid, Verbinding, Vertrouwen, Vakmanschap en Vrijheid
- Inzicht in waar teams energie, verbinding of spanning voelen.
- Direct planbare acties die teams zelf in gang zetten.
- Een leuke en laagdrempelige manier om die culturele shift te starten.
Voordelen van Happy Talks
- Stimuleert veiligheid zonder zware meetprocessen.
- Brengt vroeg signalen naar boven – voordat ze problematisch worden.
- Bouwt aan een structureel gesprek: dit past binnen cultuur, structuur én systeem.
- Biedt concreet handelen op basis van wetenschappelijke inzichten.
Tijd voor actie
Als HR-professional heb je nu de kans om wetenschappelijke inzichten over psychologische veiligheid om te zetten in praktijk. Begin met Happy Talks en zet leidinggevenden en teams in beweging: met een simpel gesprek, als startpunt van duurzame organisatieverandering.
➡️ Interesse? Vraag een gratis demo aan of neem contact op via www.jeckx.nl — en maak vandaag nog psychologische veiligheid bespreekbaar.
